Avrupa Birliği (AB) Komisyonu tarafından, iklim nötr bir ekonomiye hızlı geçişi desteklemek ve bu
alanda uluslararası rekabet gücünü arttırmak amacıyla “Yeşil Mutabakat Sanayi Planı” kapsamında 16 Mart
2023 tarihinde sunulan “Net Sıfır Sanayi Yasası” teklifine yönelik olarak, AB Konseyi, Avrupa
Parlamentosu (AP) ve AB Komisyonu arasında yürütülen üçlü müzakerelerde 6 Şubat 2024 tarihinde siyasi
uzlaşı sağlandığı açıklanmıştır.
Konuya ilişkin olarak Komisyon tarafından yapılan açıklamada (Ek-1), mezkur düzenlemenin, AB’de
temiz teknolojiler için güçlü bir yerli üretim kapasitesi oluşturulmasına katkı sağlayacağı; AB’nin 2050
yılına kadar iklim nötrlüğe ulaşma hedefi çerçevesinde, Avrupa sanayisinin rekabet gücünü ve
dayanıklılığını artıracağı belirtilmiştir.
Yeşil Mutabakat Sanayi Planı’nın temel parçası olan düzenleme kapsamında, net sıfır teknolojiler için
AB üretim kapasitesinin, 2030 yılı itibariyle beklenen AB talebinin en az %40’ına ulaşması hedefi ortaya
konulmaktadır. Üzerinde mutabakata varılan mevzuat teklifi ile karbonsuzlaştırmaya önemli katkı
sağlayacak teknolojilere ve projelere yatırımları desteklemek için, idari yükün azaltılması ve idari
prosedürlerin basitleştirilmesi yoluyla uygun koşulların yaratılması, böylelikle net sıfır teknolojiye sahip
daha fazla üretim tesisinin daha hızlı bir şekilde inşa edilmesine olanak tanınması öngörülmektedir.
Mevzuat kapsamında, bataryalar, güneş pilleri, kara ve deniz rüzgarı, yakıt hücreleri, elektrolizörler,
grid teknolojiler ve sürdürülebilir alternatif yakıtlar gibi geniş bir net sıfır teknoloji kümesi tanımlanmakta
ve söz konusu kümede yer alan ürünlerin üretiminin stratejik projeler yoluyla desteklenmesi
hedeflenmektedir. Ayrıca, varılan siyasi uzlaşı çerçevesinde, net sıfır teknolojilerde kullanılan bileşenleri
üreten ve karbonsuzlaştırmaya yatırım yapan çelik, kimya veya çimento gibi enerji yoğun sektörlerin de
stratejik proje kapsamında değerlendirilip desteklenebileceği açıklanmıştır.
Düzenleme kapsamında ilaveten, net sıfır ürünler için pazar erişiminin kolaylaştırılması hedefi
konulmakta ve bu doğrultuda, kamu alımlarında net sıfır teknolojiler için sürdürülebilirlik ve esneklik
kriterlerinin dikkate alınması gerekliliği getirilmektedir.
Mevzuat kapsamında son olarak, net sıfır becerilerin ve inovasyonun geliştirilmesinin desteklenmesi
hedefi çerçevesinde, AB’de net sıfır sanayilerin büyütülmesi için ihtiyaç duyulan iş gücünün becerilerinin
geliştirilmesinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Bundan sonraki süreçte, mevzuatın Konsey ve Parlamento tarafından resmi olarak kabul edilmesinin
sonrasında AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanması ve yayımlanmasını takip eden gün yürürlüğe girmesi
beklenmektedir.
